Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
dathadóir
dathannach
dátheangach
dathú
dathúil
dátú
de
dé
dé-
dea-
deabhadh
deabhaidh
deabhóid
deacair
déach
deachtafón
deachtóir
deachtú
deachú
deachúil
deachúlach
deacrach
déad
dé could be a grammatical form of:
dia »
dé1 bain anáil, puth; beatha, anam (dé ghaoithe; tá sé i ndeireadh na déithe)
dé2 ainmfh (in ainmneacha laethanta) (Dé Luain, Dé Máirt, etc.)
dé3 ainmfh (ag fáiltiú roimh dhuine) (dé do bheatha)
dé- réimír dá-, dhá
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
(déan é ach ná caith an lá leis); taobh amuigh de (ní raibh ann ach an triúr againn; níl ann ach go n-aithním é; ach amháin mé féin); ar acht go (tá sé blasta ach salann a chur air); chomh luath is (ach mise greim a fháil air); murach (ach grásta Dé)
buíochasú Dé (ar son ruda)(bia, an tsláinte, a altú)
in áit nó i suíomh áirithe (ar neamh, ar scoil, ar do ghlúine, ar tosach nó ar deireadh); i staid áirithe (ar meisce, ar crith, ar sodar, ar do shuaimhneas, ar thoil Dé); faoi théarmaí áirithe (ar iasacht, ar cíos, ar phunt an ceann, ar mhaithe leat féin); i gcosúlacht (ar dhéanamh báid, ar dhath an óir); de réir (duine ar dhuine, céim ar chéim); agus ar mhórán slite eile (doras ar sheomra, faobhar ar scian, ceanúil ar pháistí, tá an t-ádh orainn, bhí fiacha troma air, ná bíodh eagla ort, etc.); ag tagairt d'aicsean i leith (seasamh, siúl, satailt, ar; ardú, doirteadh, aimsiú, ar; roinnt ar; ceilt, cosaint, ar; mhill siad an lá orainn; ná cuir as an solas orm); feidhmiú na gcéadfaí nó na hintinne (féachaint ar; smaoineamh ar; labhairt ar, glaoch ar; achainí ar)
tabhairt (rud a dheonú do dhuine); toiliú, aontú (mar a dheonaigh Dia); é a bheith de ghrásta ionat (dheonaigh sé labhairt liom); toil (ba é deonú Dé é)
cúrsaí Dé; nádúr diaga; eolaíocht dhiaga
masla in aghaidh Dé
saothar anála; an dé dheireanach; léas lag solais
prionsabal daingean (dlí an nádúir, dlí Dé); cód rialacha le tír a rialú (cuid acu ón bparlaimint agus cuid eile bunaithe ar chleachtas); caingean, cúis (dul chun dlí le duine); prionsabal eolaíochta (dlíthe na ceimice); gnáthnós imeachta nó iompair (dlí an mhargaidh)
ceann de na heilimintí; aon rud a cruthaíodh, créatúr (dúil de dhúile Dé)
teach adhartha Dé ag pobal, teach pobail; aontas daoine ar aon chreideamh le chéile
cló, cruth; foirm, íomhá (i bhfíor Dé a cruthaíodh sinn); comhartha (fíor na Croise); cuma, cruth (fíor na hoibre a chur ort féin); imlíne (fíor na spéire); ciumhais (fíor aille)
riail; tiarnas; ríocht, Ríocht Dé, neamh
fabhar ó Dhia don anam (ar staid na ngrást); cineáltas, trocaire (bíodh grásta Dé ionat)
adhradh íol nó déithe bréige
i dtreo (i leith na láimhe deise); i bhfabhar (i mo leith nó i m'éadan); thar ceann, ar son (paidir i leith na marbh); i muinín (dul i leith Dé); in aghaidh, i gcoinne (chuir sé bréag i mo leith); anseo, abhus, go dtí seo (tar i leith anseo; ó shin i leith)
rud deas a rá nó a deirtear faoi dhuine nó faoi rud (mol an óige, bhí moladh mór acu air); móradh (ag moladh Dé, moladh le Dia); comhairliú (mhol mé dó é a dhéanamh); cur chun tosaigh le haghaidh díospóireachta (rún a mholadh); breithiúnas (fágaim faoi do mholadh féin é); caint nó salm molta (moladh mairbh); aontú (ní raibh sé ach ag moladh leat)
méadú (ag móradh a stóir); moladh (ag móradh ainm Dé)
naomhaithe, beannaithe; atá ina naomh (Pádraig Naofa); cráifeach, diaganta (duine naofa); a bhaineann go speisialta le hadhradh Dé (áit naofa)
ríocht Dé, na Flaithis; spéir (ó neamh go lár)
drochghníomh, go mór mór in aghaidh dhlí Dé nó an dlí mhorálta
séideán (puth anála, ghaoithe, dheataigh); dé (níl ann ach an phuth)
ádh, fortún (ní bheidh aon rath ar an tír feasta); beannacht (rath Dé ar an obair); flúirse (rath a dtorthaí); críoch, íde (cad é an rath a chuir tú ar an airgead?); maith (curtha ó rath aige)
dé réir reachta nó dlí
toil, mian, ordú (réir Dé a dhéanamh; bheith faoi réir duine)
stát a bhfuil rí nó banríon mar cheann air; flaitheas (Dé); ceann de thrí ranna móra na ndúl (ríocht na n-ainmhithe)
mian, fonn, dúil (toil Dé; más é do thoil é; níl a toil leis); cion, gean (thug mé toil don bhia, don cheol)
ar son, thar ceann (as ucht Dé leat agus lig dom)
