Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
latrach
le
lé
leá
leaba
leabhair
leabhal
leabhar
leábharaic
leabharlann
leabharlannaí
leabhragán
leabhrán
leabhróg
leabhrú
leac
leaca
leacaí
leacán
leacht
léacht
leachtach
leachtú
leabhar fir1 leathanaigh phriontáilte agus iad ceangailte i gclúdach; roinnt seiceanna, stampaí, leathanaigh fholmha etc. ceangailte i bhfoirm leabhair; mionn, móid (leabhar éithigh a thabhairt)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
giota breise thiar le rud (mar scéal, leabhar etc.)
leabhar a gcoinnítear stampaí, grianghraif, etc. le chéile ann
féilire, i bhfoirm leabhair de ghnáth, a thugann eolas faoin aimsir agus faoi nithe a tharlaíonn le linn na bliana
ó áit nó ionad (bain as do phóca é, léigh mé as leabhar é, lig as an rang é, d'íoc sí as a tuarastal é, as measc na ndaoine, as gach aird); ó ábhar nó meán nó staid nó foinse (déanta as adhmad, nite as uisce, rinne sí as a stuaim féin é; baisteadh as a athair é); ó raon (as amharc, as éisteacht); i ndíth (as obair, as seilbh, tá sé as a mheabhair); de bharr (labhairt as fearg); dealú (a haon as a dó)
cló nó foirm nua; leabhar etc., agus é curtha amach athuair
leabhar mapaí
rath (bail ó Dhia ar an obair); cóir cheart (chuir sí bail ar a gruaig); an chaoi a bhfuil rud nó duine (cén bhail atá ort?); cóir, úsáid (an bhail a thug sé ar a leabhar)
iris nó leabhar a bhfoilsítear eagrán di uair sa bhliain
cuid de leabhar atá deighilte amach le huimhir nó le teideal ar leith; canónaigh ardeaglaise i mbun tionóil le chéile
páipéar tiubh crua as a ndéantar boscaí, clúdaigh leabhar etc.
an chuid lárnach den Aifreann; liosta údaraithe de na naoimh, de leabhair an Bhíobla etc.
liosta ainmneacha, leabhar, alt etc. in ord speisialta
leabhar tagartha agus an-chuid eolais ghinearálta ann nó eolas ar ábhair speisialta
duine a chlóbhuaileann leabhair, nuachtáin etc.
le haghaidh, i gcomhair (áit faoi choinne leabhar)
leabhar chun obair scoile a scríobh ann
comhaireamh, áireamh (cuntas a dhéanamh ar rudaí); an méid ceart (tá an cuntas ansin agat); cúrsaí airgid (cuntas bainc); reicneáil (lá an chuntais; duine a thabhairt chun cuntais); tuairisc, cur síos (tá cuntas sa leabhar seo air; cuntas duine a chur)
(in abairtí guí nó mionnaithe) (dar fia, dar an leabhar, dar m'anam)
leabhar ina mbíonn cur síos ar imeachtaí an lae, cín lae
dúnadh (doras, leabhar, a dhruidim); teannadh (druid isteach leis an tine; druid aníos anseo; druid amach uaim)
duine a chuireann leabhar, iris etc. in eagar
uimhir áirithe de leabhar, d'iris etc. a fhoilsítear le chéile
scéal atá cumtha; leabhair faoi dhaoine agus chúrsaí nach bhfuil fíor dáiríre, cumadóireacht
feag bheag; marc, ga leabhair
leabhar a liostaíonn focail in ord aibítreach agus a thugann a mbrí
aon rud mar leabhar, iris etc., atá clóite agus foilsithe
stiall bheag chairte nó leathair a fhágtar i leabhar mar mharc
iris(leabhar)
lámh (lán mo ghlaice); lán láimhe nó doirn, beagán (de rud) (glac leabhar, scéalta); gabhal (glac crainn); gabhdán (glac saighead)
leabhar gramadaí
focal clabhsúir i ndráma nó i leabhar
lorg, éileamh (d'iarr sé punt orm, níl iarraidh ar an leabhar seo); iarracht a dhéanamh (ag iarraidh éirí); fogha, amas (thug sé iarraidh bhuailte orm); uair, babhta, iarracht (an iarraidh seo)
leabhar amháin de shraith
liosta aibítreach d'ainmneacha agus d'ábhair atá luaite i leabhar
rud atá scríofa isteach i leabhar nó greanta i leacht
cur síos i leabhar, ar liosta etc.; cur isteach ar scrúdú, ar phost etc.
leabhar láimhe nó treoracha
ábhar leabhair nó cáipéis lámhscríofa (gan chlóbhualadh); cóip de leabhar i scríbhinn nó i gclóscríbhinn (roimh a chlóbhualadh)
duine misniúil cróga; duine mór le rá i mbéal an phobail mar gheall ar a thréithe; an príomhphearsa fir i leabhar nó i ndráma nó i scannán
áit a gcoinnítear leabhair le léamh nó le tabhairt ar iasacht
cás leabhar
leabhar beag
plean nó líníocht, sceitse nó pictiúr i leabhar, etc.
duine a léann; leabhar scoile
cóip de leabhar
pictiúir de dhoiciméid nó de leathanaigh leabhair ar scannán cúng is féidir a mhéadú ar scáileán lena léamh
rud beannaithe; coróin; leabhar, móid shollúnta (mar a thugtar i gcúirt dlí); mallacht, eascaine (mionnaí móra)
cnap, cúil, cuid mhór (moll leabhar, tithe, airgid)
bearna, scoilt, poll; rud atá dúnta a fhuascailt (doras, bosca, leabhar, do bhéal, a oscailt)
leabhar beag faoi chlúdach bog a bhfuil a chuid leathanach greamaithe le chéile ach gan iad ceangailte
