SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
litreacha etc. a iompraítear in eitleáin
na litreacha ar fad a úsáidtear i dteanga agus iad in ord speisialta
béim ghutha ar shiolla cainte; comhartha fuaime nó béime ar litir scríofa
brainse den mhatamaitic ina n-úsáidtear siombailí ginearálta, go mór mór litreacha, chomh maith le huimhreacha
focal nó abairt a fhaightear as ord eile a chur ar litreacha focail nó abairte (anam, mana; crua, cuar)
gan cumas cainte; gan aon fhuaim (litir bhalbh)
spotaí a chur nó a theacht i rud; gealadh (breacadh an lae); marcáil le litreacha, scríobh (páipéar a bhreacadh le scríbhinn); greanadh (tuama a bhreacadh)
marcáil le spotaí; marcáil páipéir le litreacha; greanadóireacht
ceann de litreacha móra na haibítre (A, B, C i gcomórtas leis na cinn bheaga a, b, c)
meaisín a bhuaileann litreacha ar pháipéar, cnaipe do gach litir air a bhuailtear leis na méara
folach; clúid a chuirtear thart ar rud nó anuas air (clúdach leapa, clúdach litreach); clúid a chur ar rud (clúdaigh do cheann; clúdaithe le caonach)
córas litreacha, uimhreacha nó siombailí eile chun teachtaireachtaí a thabhairt; córas dlíthe nó rialacha
rud atá déanta i gcosúlacht ruda eile, macasamhail (cóip de litir)
fuaim seachas guta i dteanga (Léirítear consain le litreacha seachas a e i o u)
meaisín a ndeachtaítear litreacha isteach ann
litir, go mór mór ceann ó dhuine de na haspail
an fear a théann thart leis na litreacha
fuaim béil nó grúpa litreacha a chiallaíonn rud ar leith; abairt, ráiteas, caint (focal a rá le duine); teachtaireacht, eolas (focal a chur chuig duine); gealltanas (d'fhocal a bhriseadh; ar m'fhocal duit)
marcáil ar litir le meaisín lena thaispeáint go bhfuil an postas íoctha
uirlis faobhair a tharraingt ar rud (do lámh a ghearradh le scian); codanna a dhéanamh de rud le huirlis faobhair (adhmad a ghearradh le sábh); scoitheadh le faobhar (géag a ghearradh de chrann); múnlú, greanadh le faobhar (litreacha a ghearradh ar thuama); sciolladh, goin le teanga, leibhéal (ag gearradh na gcomharsan; caint a bhfuil gearradh inti); coilleadh (gamhain a ghearradh); giorrú (do shaol a ghearradh); laghdú (fiacha a ghearradh); leagan (cáin a ghearradh ar dhuine); cíos, sraith; luas (gearradh siúil)
córas gasta scríbhneoireachta le comharthaí fuaimeanna in ionad litreacha
gearradh litreacha nó figiúirí i leac; snoí ornáidí as adhmad
litreacha focail a thabhairt san ord ceart
lúb bheag; ceann de dhá mharc a úsáidtear i gcló thart ar fhocail nó ar litreacha nó ar fhigiúirí – ( ) [ ]
litreacha fite ina chéile mar shuaitheantas
comhartha, marc nó tuairisc ghearr chun aird a dhíriú ar rud éigin; litir ghearr; píosa páipéir a úsáidtear mar airgead (nóta puint); fuaim amháin cheoil
aibítir ársa Cheilteach agus gach litir di ainmnithe ó chrann
post, obair (éirí as oifig); áit a ndéantar gnó páipéir, litreacha, cuntais etc., gnólachta; post údaráis (oifig an Taoisigh)
oifig a ghlacann le litreacha agus le bearta agus a sheolann ar aghaidh iad (Díoltar stampaí agus ceadúnais teilifíse ann freisin)
marc beag cruinn (ponc ar litir); pointe (ponc dlí); pointe ama; sáinn (táim i bponc agat)
na marcanna agus na siombailí taobh amuigh de na litreacha, go háirithe an lánstad, an chamóg etc., a úsáidtear i scríbhneoireacht
litreacha, cártaí agus beartáin eile á n-iompar agus á seachadadh do dhaoine; fear an phoist
marc faoi dháta, a bhuailtear ar litreacha, etc. in oifig an phoist
litreacha clóite; cló; grianghraf críochnaithe
d'ainm a chur le litir, seic etc.
litreacha agus focail a chur síos le peann nó peann luaidhe; litir a scríobh agus a chur sa phost (scríobh sé chuici); cumadh nó cur i bhfocail (scríobh sé aiste, dán, leabhar, etc.); an rud atá scríofa; lámh, peannaireacht (is deas an scríobh atá aige)
cur nó imeacht faoi sheol; fágáil calaidh; cur chun bealaigh (litir a sheoladh chuig duine); stiúradh, treorú (ag seoladh na mbó; cad a sheol anseo é?); rith, imeacht, cúrsa (chuir sé seoladh faoin scéal); ainm nó uimhir tí, sráide, baile etc. a bhfuil cónaí ar dhuine ann (m'áinm is mo sheoladh); cur i láthair an phobail (leabhar a sheoladh)
rudaí atá gaolmhar le chéile a chur le chéile (mar shampla, litreacha san oifig shórtála)
blúire beag de pháipéar daite agus é greamaitheach ar thaobh amháin le cur ar litir etc. mar dhearbhú gur íocadh an postas, etc. (stampa poist); marc (stampa rubair, stampa na hoifige); rian (d'fhág sé stampa a bhróige air); cuma (tá stampa an bhithiúnaigh air)
litir easpaig chun a thréada
siúnta i bhfuáil nó idir dhá chnámh; focail i ndiaidh a chéile ag tosú ar aon fhuaim nó litir
an marc (') a thaispeánann litir a bheith fágtha ar lár i bhfocal (d'oscail; sin é m'athair)
cás beag póca chun nótaí airgid, ticéid, stampaí, litreacha, nótaí etc., a choinneáil