Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
sleamhnú
sleán
sleasach
sléibhteánach
sléibhteoir
sléibhtiúil
slí
sliabh
sliasaid
sliastán
slíbhín
slibire
slibreáil
slige
sligreach
slim
slinn
slinneán
slinneánach
slíobadh
slíocadh
sliocht
sliochtmhar
sliabh fir cnoc ard; maidhm (sléibhte mara); talamh bocht, riasc, corrach
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
ón áit istigh go dtí an áit amuigh (amach as an teach); in áit atá giota uait (os mo chomhair amach); go háit atá níos faide uait (amach an sliabh; chuaigh siad siar amach; amach chun na hAstráile); le himeacht ama (uaidh seo amach); níos moille (amach sa bhliain); siar (fan amach ón tine); ar amharc (an taobh tuathail amach); os comhair an tsaoil (má théann an scéal sin amach ort); os ard (abair amach é); ar fad (is deas amach é); go deireadh (throid siad amach é)
barr géar cnoic nó sléibhe; balla cinn tí a bhfuil barr triantánach air; aill; cúinne; ciumhais, imeall; tosach sciorta
sliabh coirceogach a chaitheann carraigeacha leáite, luaith dhearg, gal etc. trína bhéal in airde uaireanta
ceannbhán sléibhe
fás sléibhe a mbíonn ceann bog bán clúmhach air
moll ard talún ach é níos ísle ná sliabh
an-fhada síos nó isteach (domhain i bhfarraige, sa sliabh); isteach go maith (dul go domhain i scéal); go bunrúta (staidéar, eolas, domhain); siar nó mall (domhain san oíche); deacair a léamh nó a dhéanamh amach (is domhain an duine é)
an taobh thiar den chorp; cúl ruda (droim láimhe, coise; droim cathaoireach); barr nó mullach (droim na cruinne, droim bóthair, droim sléibhe); tonn
gluaiseacht (dul abhaile, anonn is anall); imeacht (cá ndeachaigh sé? rachaimid amach an sliabh); sroicheadh (bhí an t-uisce ag dul go glúine orm); rith (conas tá an scéal ag dul? seo mar a théann an chéad véarsa); cosaint (chuaigh sé pingin mhaith airgid); gabháil, tosú (dul a chodladh, ag léamh); a éirí le (chuaigh agam é a dhéanamh); léamh, tuiscint (is deacair dul amach ar an bhfear sin); teacht (chuaigh feabhas air); titim (ormsa a chuaigh an costas, an milleán); seasamh (is gearr le dul orainn é); teip, múchadh (tá sí ag dul as go mór; tá an lampa ag dul as; chuaigh díom é a dhéanamh); bheith dlite (bhí an méid sin ag dul dó); réiteach le (chuaigh an t-athrú bia go maith dó); imeacht as (dul faoi na gréine); luí isteach le (chuaigh sé sna saighdiúirí); athrú (ag dul i léig, in olcas; ag dul ó mhaith; dul le buile) le cosúlacht nó réiteach (lena máthair a chuaigh sí; ní théann an dá dhath le chéile; téann an deoch síos go maith leis); ceiliúradh, loiceadh (ná téigh siar ar d'fhocal; dul ar gcúl); briseadh, sárú (dul thar fóir; ní rachadh sé thar a fhocal; níl aon dul thairis); polladh (chuaigh an fuacht tríom); caitheamh (ag dul trí airgead); seans (níl aon dul aige air); leagan (dul cainte); bail (ar an dul ina raibh sé); am, ócáid (den dul seo; ar an gcéad dul síos)
riasc, sliabh, portach
ainmhí beag ceathairchosach clúdaithe le gainne agus eireaball fada air (earc luachra, sléibhe); reiptíl
loscadh sléibhe
féar garbh sléibhe
ainmhí sléibhe nó machaire cosúil le coinín mór agus cluasa fada agus cosa fada deiridh air
ocrach; a mhúsclaíonn ocras (sliabh gortach); gann, sprionlaithe
rud mín; talamh mín, talamh féir i sliabh
ábhar tine a bhaintear ina fhóid as an talamh; sliabh, portach
talamh móna, caorán, sliabh
caor dhearg shearbh a fhásann ar thor beag sa sliabh
talamh sléibhe nó portaigh
duine a chónaíonn sna sléibhte
duine a dhreapann sléibhte
lán sléibhte; riascach
fearas biorach a chaitheann marcach ar a sháil lena mbrostaíonn sé a chapall chun cinn; rinn, pointe (spor sléibhe, talún)
go dtí áit nó céim níos airde (dul suas ar stáitse; suas an staighre, an sliabh); ar leibhéal níos airde (dhá urlár suas); ardaithe, éirithe (tá na costais suas); in airde (seas, éirigh, suigh suas; tá an ghealach suas); ar bun, cearr (tá rud éigin suas); beo (an t-aos óg atá suas anois); go hiomlán (glan suas an teach)
dul trasna nó trí (sliabh a thrasnú); trasnáil
barr, an chuid thuas (uachtar an tsléibhe; uachtar bróige); dromchla (ar uachtar an uisce); bia ramhar buí a thagann ar bharr bainne, scamhard; deisceart (uachtar na hÉireann)
