Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
gus
gúshnáth
gusta
gustal
gustalach
guta
gúta
guth
guthaíocht
guthán
habal
haca
hácaeir
haileabó
háilléar
haingear
hainse
hairicín
haisis
haiste
haitéir
halaboc
halla
guth fir3 glór duine (chuala mé do ghuth); fuaim cheoil a théann le hamhrán (tá guth maith aici); fuaim cosúil le glór (guth na cuaiche); barúil a chuirtear in iúl (guth an phobail); cáineadh ó bhéal (ní bhfaighidh tú guth ná náire as); vóta (do ghuth a thabhairt)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
béim ghutha ar shiolla cainte; comhartha fuaime nó béime ar litir scríofa
de ghuth ard
amhránaí fir a bhfuil guth aige nach bhfuil chomh domhain ar fad le dord
an fios a thugann an teanga agus uachtar an bhéil faoi rud a bheith milis nó searbh nó maith le hithe nó le hól; tuin gutha, an tslí a labhraíonn duine (blas cainte); faic, dada
rud nó focail a deirtear; labhairt; guth (d'aithin mé a chaint); abairt, rá (tá cainteanna deasa aige); comhrá (dul chun cainte le duine); aitheasc; óráid (cé a thug an chaint aréir?); ráiteas (is é do chaint féin é); ráfla, iomrá (níl ann ach caint; caint san aer)
gan a bheith leathan nó ramhar (cosa caola); cúng (cosán caol); tanaí, géar (guth caol, fead chaol); lag, uisciúil (anraith caol)
dréacht ceoil do cheithre ghuth nó ghléas; an fhoireann a cheolann é sin
och, tocht ochláin sa ghuth le strus nó tuirse nó pian
caint os íseal leis an anáil agus na beola gan an guth a úsáid
dréacht ceoil do chúig ghuth nó ghléas; an fhoireann a cheolann é
glór íseal, geoin, monabhar, crónán; cantaireacht, port; an raon gutha is ísle nó an fear a chanann ann
(le guth) cosúil le dord
glór, guth; scairt, ochón
gabháil fhoinn trí léim in airde ón ngnáthraon gutha agus anuas arís
gan salachar (éadach glan); gan fiaile (talamh glan); gan truailliú (aer glan); gan smál (anam glan); gan frídíní galair (fuil ghlan); gan scamaill (spéir ghlan); gan mháchail (obair ghlan); díreach (líne ghlan); soiléir (guth glan); cinnte (ráiteas glan); cothrom (punt, sé troithe, glan); amach is amach (rinne mé dearmad glan de; d'aon ghnó glan); amach ó (fan glan díobh); neamhchiontach (tá mé glan air); scriosta (tá mé glan aige); cruinn (go díreach glan)
guth nó fuaim (glór duine, glór na habhann); caint (ná géill dá nglórtha)
déanamh gutha; cead cainte nó vótála
tógáil anuas (brat, fuinneog, a ísliú); teacht anuas (ísliú de chapall); titim (ísliú luacha, céime, gutha); dul i laige (tine ag ísliú; fearg ag ísliú)
scornach, píobán; guth ceoil
cnead; tocht ochláin sa ghuth; fail; sámhnas (snag i gcomhrá)
amhránaí (bean, nó buachaill óg) den ghuth is airde scála
neart, fórsa (le teann na gaoithe); strus, straidhn (is iomai teann a rug air); béim (teann a chur ar fhocal, ar do ghuth); taca, tacaíocht; gustal (tá teann ar a chúl aige); muinín, dánacht (níl teann agam air sin); cumhacht, údarás (cathain a tháinig sé i dteann?); ardphointe (i dteann a réime; le teann oilc a rinne sé é)
an guth cinn fir is airde dá bhfuil ann; duine a bhfuil an guth sin aige
fuaim bhinn cheoil, aer, port; (le guth, gléas ceoil) ton, airde (veidhlín i dtiúin, as tiúin); fonn, giúmar
pollta; folamh; (le glór, guth) domhain, balbh
fuaim (cheoil); tréith gutha nó fuaime; (le dath) imir
fuaim chreathánach i nguth nó i gceol (a thagann trí léim go tobann ó nóta amháin go nóta eile agus ar ais arís)
misneach; dóchas, croí, (le caint nó guth) neart (is breá an t-uchtach atá aige)
rogha duine arna léiriú go foirmiúil i dtoghchán; guth an phobail a léirítear le vótáil; an méid vótaí a chaitear; an méid airgid a vótáiltear mar chiste caiteachais (vóta an airm)
