DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
stua álainn le dathanna éagsúla a bhíonn le feiceáil sa spéir nuair a shoilsíonn an ghrian tríd an bhfearthainn, tuar ceatha
feiceáil; mothú (thug sé faoi deara go raibh sé ann)
ceann de na mílte meall beag a thaistealaíonn sa spás ar luas millteach (Feictear iad mar réaltaí reatha nó mar chaora tintrí toisc go lasann siad suas leis an bhfrithchuimilt nuair a shroicheann siad atmaisféar an domhain)
(le duine) a fheiceann nó a fhéachann i bhfad chun cinn
tabhairt faoi deara, tógáil ruda isteach leis na súile (ní fhaca sé mé ach chonaic mé é); aithint, meas (fan anois go bhfeicfidh mé); labhairt le (caithfidh mé tú a fheiceáil); cuardach (tháinig sé do m'fheiceáil); dealramh (do)(chonacthas dom nach raibh)
duine a chonaic rud ag tarlú nó a bhfuil eolas pearsanta aige faoi rud éigin; duine a thugann fianaise i gcúirt
sláintiúil; slán, saor ó ghalar nó ó locht; go maith don tsláinte (bia folláin); maith an bhail (b'fholláin duit nach bhfaca sé thú)
nach bhfeiceann go soiléir ach rudaí atá in aice láimhe
a úsáidtear le briathra i gcaint indíreach (gur ina ionad san aimsir chaite)(deir sé go bhfuil ocras air, fan go bhfeicfidh mé, b'fhada liom go mbeadh sé déanta agam)
glan, soiléir le feiceáil nó le tuiscint (labhairt go léir; is léir go bhfuil); cruinn, cliste (obair luath léir)
mura mbeadh (murach sin, murach go bhfaca mé iad, murach gur labhair tú liom)
mír cheisteach dhiúltach roimh bhriathar (nach bhfeiceann tú féin é? nach bhfuil do dhóthain agat?) nó ag tabhairt ordú (nach suífeá)
focal a léiríonn an diúltach le copail nó briathra (ní bhuaileann tú, ní bhuailfeá, é; ní fhaca mé thú; ní bhfuair mé é; ní maith liom é; ní fear a bhí ann ach bean)
cumas nó acmhainn feiceála (níl an radharc go maith aige); raon amhairc (fad mo radhairc uaim); féachaint, amharc (ní fhaca mé aon radharc air); an rud a fheictear, feic (radharc mara, tíre; is gránna an radharc é); díol súl, neart (bhí radharc daoine ann); súil(e) (an taobh geal dá radharc); cuid amháin de ghníomh i ndráma
praiticiúil, oibiachtúil; a thugann aghaidh ar an bhfírinne; a fheiceann an saol mar atá sé; dílis don saol
cheana (chonaic mé roimhe iad)
le feiceáil go soiléir, furasta a fheiceáil
comhartha nó marc aitheantais; comhartha ballraíochta nó céime; seó, radharch, feic (ná déan suaitheantas díot féin; bhí suaitheantas daoine ann)
tairiscint le feiceáil (taispeáin do chártaí dom); léiriú (taispeáin an bealach dó; misneach a thaispeáint); nochtadh, foilsiú (thaispeáin an taibhse é féin dúinn); tabhairt, síneadh chuig (taispeáin do lámh)
leagtha amach os comhair na súl le feiceáil
chomh mór is atá rud, méid; cruth, deilbh (chonaic sé an toirt sa dorchadas)
furasta feiceáil tríd, ar nós gloine
ceann de na gathanna láidre a ghabhfaidh trí gach rud beagnach ach miotal agus cnámh (Bíonn na cnámha le feiceáil go soiléir ina scáileanna dorcha i bhfótagraf x-ghathach ní hionann is na páirteanna ina dtimpeall)