DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
bata crúcáin mar a bhíodh ag aoirí caorach sna scéalta, nó mar a bhíonn ag easpag mar chomhartha gur aoire spioradálta é; lúibín gruaige
beartú ruda san aer; comharthú nó fógairt do dhuine go mbainfear sásamh as má leanann sé dá chúrsaí; tiomáint beithíoch le bata
bata beag; bata le ceol a stiúradh
bata sleamhain altach atá folamh ina lár
bata trom; bodach gan tuiscint
banda miotail ar cheann bata lena neartú
barr géar; barra nó bata a bhfuil barr géar air
an ceann ramhar de bhata etc.
bata iománaíochta; rud camtha nó lúbtha
bata camógaíochta; aon bhata atá camtha nó a bhfuil crúca air; marc poncaíochta (,)
bata siúil; bata éadrom solúbtha, mar atá sa bhambú
bata beag; blúire beag tanaí adhmaid chun tine etc.; aon ní cosúil le cipín (cipíní cos)
taobhráille leapa; duine mór leisciúil; rud mór (cnaiste bata)
bata cruinn de gheir nó de chéir agus corda trína lár a lastar le solas a thabhairt
corraí nó suaitheadh tobann a bhaint as rud (chroith sé a cheann, chroith sé lámh liom); leathadh (síol a chroitheadh, salann a chroitheadh ar rud); beartú, sméideadh (chroith sé an bata liom, a cheann orm)
cluiche le bataí is liathróid is stumpaí idir dhá fhoireann
cur i gcúb; lúbadh (bata a chúbadh); tarraingt siar nó chugat (cúb chugat do chosa)
gléas ceoil cruinn atá folamh istigh ann agus é déanta mar a bheadh fráma agus craiceann sínte teann air agus a bhuailtear le bataí; aon ní atá ar dhéanamh druma (druma coscáin; druma ola)
cluiche foirne, cosúil le hiománaíocht, ach an bata a bheith níos caoile as a bharr ná an camán
píosa adhmaid is féidir a úsáid mar bhata nó mar thaca nó mar phost; adhmad (cos mhaide, céachta maide)
píosaí de spúinse nó de chadás greamaithe ar bharr bata le hurláir a ghlanadh; mothall, ceann (mapa gruaige)
cluiche cosúil le haca a imrítear ar muin capaill le bataí agus ceann máilléid orthu
fonsa beag iarainn nó adhmaid a rollann páistí le bata
bata a bhfuil bos leathan shreangánach ar a bharr leis an liathróid a bhualadh i gcluiche leadóige agus i gcluichí eile
bata caol is bior air a scaoiltear as bogha; splanc; arraing, daigh phéine
bíoma; bata trom láidir; aon rud mór dá chineál
stríoc, eang (bata scóir); cuntas, reicneáil (an scór a dhíol; cárta scóir); (le talamh) ligthe ar chíos bliana; báire nó pointe
lasc, buille crua (slais d'fhuip, de bhata); sceall
bata caol (slat sailí, slat iascaigh); barra caol miotail; caighdeán tomhais (cén tslat tomhais a bhí agat?); tomhas faid trí troithe; ráille (slat staighre, slat droichid); gunail báid; fleasc (slat draíochta; slat do dhroma)
sceall, stráice; slat, lata; bata chun éadaí a bhualadh agus iad á ní; duine crua láidir
gearradh; teascadh; dealbhú (bata, cloch, a shnoí); cumadh, líomhadh (ag snoí dáin; clocha snoite); caitheamh, tnáitheadh, spíonadh (snoite ag an eitinn; an lá a shnoí)
solas is féidir a iompar sa lámh (uair amháin, bata agus é ar lasadh, ach inniu, solas leictreach agus cadhnra á oibriú)