Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
gnéimh
gnéithe
gnéitheach
gnéitheacht
gnéithigh
gnéúil
gnia
gníomh
gníomhach
gníomhachtaigh
gníomhachtaíocht
gníomhachtú
gníomhadóir
gníomhaí
gníomhaigh
gníomhaíocht
gníomhaire
gníomhaireacht
gníomhartha
gníomharthach
gníomhas
gníomhóir
gníomhra
gníomh, m. (gs. -ímh, pl. ~artha). 1. Lit: (a) (Act of) doing, performing; working, exercising. Maith, olc, do ghníomh, to do good, evil. Ag ~ a thola, doing his will. Ag ~ a n-each, exercising their horses. (b) Work, function. ~ an ghabha, the smith’s work. 2. (a) ~ uchta, breastwork. ~ caolaigh, wattle construction. (b) ‘clamp’, built-up sods on stack of turf. ~ a chur ar mhóin, to build up turf. 3. Action. Rud a chur i n~, to put sth. into action. Má chuireann tú mo chomhairle i n~, if you act on my advice. Fear gnímh, man of action. Ní briathar a dhearbhaíos ach ~, actions speak louder than words. 4. Act, deed. (a) ~ cóir, amaideach, wise, foolish, act. ~ follas, overt act. ~ gaile, deed of valour. ~ gaisce, feat of arms. ~ nirt a dhéanamh, to perform a feat of strength. Ní raibh a fhios agam go raibh an ~ reatha sin ionat, I didn’t know that you were capable of such a feat of running. Ba mhór an ~ dó é, it was a great achievement on his part. Is beag an ~ atá sa ghasúr sin go fóill, that boy is not fit to do much yet. (b) (Of occurrence) ~ Dé, Act of God. Ná déan ~ suite de, don’t take it for an accomplished fact. (c)~ fill, act of treachery. Ba ghránna an ~ é, it was an ugly deed. Is millteanach an ~ duine a mharú, it is a terrible deed to kill a person. (d) ~ nuachair, conjugal act. (e) (Of prayer) ~ creidimh, dóchais, grá, act of faith, of hope, of charity. ~ dóláis, act of contrition. (f) Gníomhartha na nAspal, the Acts of the Apostles. (g) Peaca, grásta, gnímh, actual sin, grace. 5. Th: Act. An chéad ghníomh den dráma, the first act of the play. 6. (Of land measure) Twelfth part of ploughland; grass of one cow. 7. Jur: Fact. (Var: gs. & npl. ~a, gpl. ~)
PHRASES
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
Ná bí ~ orainn inár ngníomhartha, do not punish us for our deeds.
Ní briathra a dhearbhaíos ach gníomh, actions speak louder than words.
An té is mó gníomh is é is lú ~, great deeds go unthanked.
Cheadaigh sé an gníomh, he countenanced the deed.
Tá an gníomh sin ina cheathrú liath orthu riamh ó shin, that deed is a blot on their escutcheon ever since.
Gníomhartha a chomhaireamh, to count, recount, deeds.
Gníomh ~, act of contrition.
~ roimh an ngníomh, i ndiaidh an ghnímh, accessory before, after, the fact.
Gníomh ~, cruel, heartless, deed.
Obair, gníomh, damhsa, cleas, a dhéanamh, to do, perform, work, a deed, a dance, a trick.
Ní briathar a dhearbhaíonn ach gníomh, actions speak louder than words.
Gníomh ~, voluntary act.
Gníomh, duine, ~, shameless act, person.
Gníomh ~, doleful deed.
Gníomh dóláis, act of contrition.
Is ~ an gníomh é, it is a vile deed.
Gníomh ~, hard deed.
Gníomh éagóra, act of injustice.
Le gníomh nó le ~, by deed or omission.
Buille, gníomh, fill, treacherous blow, deed.
Gníomh folaigh, furtive act.
Gníomh ~, overt act.
Gníomh ~, good, proper, deed.
Gníomh agus ~, action and reaction.
Gníomh ~, deed of valour.
Gníomh ~a, feat of prowess; heroic deed.
Gníomh ~, violent deed.
Gníomh ~, unscrupulous deed.
Gníomh ~, foul deed.
Gníomh ~, ugly deed.
Gníomh ~, hasty deed.
Focal, gníomh, ~, awful word, deed.
Dá mbeadh a ghníomh ~ lena chuid cainte, if he could match his words with action.
Focal, gníomh, ~, pardonable word, deed.
Gníomh ~, laudable deed.
5. Gníomh ~, low, mean, act.
Gníomh ~, sufficient deed, good enough deed.
Gníomhartha nach ~ linn, actions that don’t appeal to us.
Gníomh ~, rash deed.
Gníomh ~, cowardly, dastardly, deed.
Gníomh ~, terrible deed.
Gníomh ~, shameless deed.
Gníomh ~, noble deed.
Gníomh ~, shameful deed.
Gníomh nirt, feat of strength.
Gníomh ~, overt act.
~ gnímh, actual sin.
Is) ~ linn an gníomh, we deplore the deed.
Gníomh ~, base deed.
Gníomh ~, base deed.
